Net Zero คืออะไร เป้าหมายและความสำคัญของ Net Zero Emissions

ในยุคที่โลกเผชิญกับภาวะโลกร้อนอย่างต่อเนื่อง เราต่างได้เห็นปรากฏการณ์สภาพอากาศสุดขั้วเกิดขึ้นบ่อยครั้งและรุนแรงขึ้น ไม่ว่าจะเป็นคลื่นความร้อน พายุขนาดใหญ่ หรือภัยแล้งที่ยาวนาน ปัญหาเหล่านี้เป็นผลโดยตรงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ซึ่งกำลังกลายเป็นวิกฤตระดับโลกที่ทุกคนไม่อาจละเลยได้ แนวคิด “Net Zero” หรือการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์จึงเป็นเป้าหมายสำคัญต่ออนาคตของโลกที่ทั้งภาครัฐ เอกชน และองค์กรระหว่างประเทศ รวมถึงประเทศไทยร่วมกันผลักดัน บทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจว่า Net Zero คืออะไร เป้าหมายที่แท้จริงของ Net Zero Emissions คืออะไร และเหตุใดการมุ่งสู่เป้าหมายนี้จึงจำเป็นต่ออนาคตของโลก และเราจะสามารถมีส่วนร่วมในเป้าหมายนี้ได้อย่างไรบ้าง

Net Zero Emissions คืออะไร

การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ หรือ Net Zero Emissions คือ เป้าหมายในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกิจกรรมของมนุษย์ให้น้อยที่สุด และชดเชยส่วนที่ยังหลงเหลืออยู่ด้วยวิธีการที่สามารถดูดซับหรือลดปริมาณก๊าซเหล่านั้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การปลูกป่า การใช้เทคโนโลยีดักจับและกักเก็บคาร์บอน (Carbon Capture and Storage: CCS) หรือการสนับสนุนโครงการพลังงานหมุนเวียน กล่าวง่ายๆ คือ เราอาจยังต้องปล่อยก๊าซเรือนกระจกในบางกิจกรรมที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่น การเดินทางโดยเครื่องบินหรืออุตสาหกรรมหนัก แต่เราต้องหาวิธี “ชดเชย” ปริมาณนั้นให้เท่ากับ “ศูนย์” ในเชิงสุทธิ (Net Zero) โดยแนวคิดนี้เป็นเป้าหมายสำคัญที่หลายประเทศทั่วโลก รวมถึงประเทศไทยตั้งเป้าจะบรรลุเพื่อจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลกไม่เกิน 1.5 องศาเซลเซียสตามข้อตกลงปารีส (Paris Agreement) การเดินทางสู่ Net Zero Emissions จึงต้องอาศัยการเปลี่ยนผ่านพลังงานไปสู่แหล่งพลังงานหมุนเวียน ปรับปรุงเทคโนโลยีการผลิต และส่งเสริมการบริหารจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืนเพื่อสร้างโลกที่มีความสมดุลระหว่างการปล่อยและการดูดซับก๊าซเรือนกระจกในปริมาณเท่ากับ “ศูนย์” ในเชิงสุทธิ

เป้าหมายที่แท้จริงของ Net Zero

เป้าหมายหลักของ Net Zero Emissions คือการจำกัดอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกไม่ให้เพิ่มขึ้นเกิน 1.5°C เมื่อเทียบกับยุคก่อนอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นเกณฑ์สำคัญตามข้อตกลงปารีสเพื่อป้องกันภัยพิบัติทางธรรมชาติรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นหากโลกร้อนขึ้นเกินจุดวิกฤต โดยการบรรลุเป้าหมายนี้ไม่ได้หมายความว่าเราต้องเลิกปล่อยก๊าซทั้งหมดทันที แต่เป็นการลดการปล่อยให้น้อยที่สุด พร้อมกับชดเชยส่วนที่เหลือด้วยวิธีต่างๆ เช่น การปลูกต้นไม้หรือใช้เทคโนโลยีเก็บคาร์บอนเพื่อให้โลกมีความสมดุลทางธรรมชาติและเป็นที่อยู่ที่ดีของคนรุ่นต่อไป ทั้งนี้ จุดประสงค์ของ Net Zero เป้าหมายนั้นไม่ใช่แค่เรื่องสิ่งแวดล้อมเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมไปถึงการเปลี่ยนผ่านโครงสร้างเศรษฐกิจและสังคมไปสู่รูปแบบที่ยั่งยืนมากขึ้น รวมถึงการป้องกันภัยธรรมชาติรุนแรงเช่น คลื่นความร้อน ภัยแล้ง น้ำท่วม และพายุที่เกิดจากสภาพอากาศสุดขั้ว การปรับเปลี่ยนสู่ระบบเศรษฐกิจคาร์บอนต่ำ ส่งเสริมเทคโนโลยีสะอาด พลังงานหมุนเวียน และรูปแบบการผลิตที่ยั่งยืน เพื่อสร้างการเติบโตทางเศรษฐกิจที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม การรักษาความหลากหลายทางชีวภาพ การลดโลกร้อนช่วยชะลอการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิต และรักษาระบบนิเวศให้สมดุล ตลอดจนการสร้างอนาคตที่ยั่งยืนสำหรับคนรุ่นต่อไปเพื่อให้คนรุ่นใหม่มีทรัพยากรเพียงพอในอนาคต โดยประเทศไทยเองก็ได้ประกาศเป้าหมาย Net Zero ภายในปี พ.ศ. 2608 (ค.ศ. 2065) ตามโครงการพัฒนากลไกเชิงเศรษฐศาสตร์เพื่อกำหนดราคาคาร์บอน และการลงทุนเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ระยะที่ 3 ซึ่งสะท้อนถึงความมุ่งมั่นในการร่วมแก้ไขปัญหาโลกร้อนร่วมกับนานาชาติ

ข้อดีของ Net Zero Emissions

การบรรลุเป้าหมาย Net Zero Emissions มีข้อดีหลายด้านที่สำคัญต่อทั้งสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม ดังนี้

• ด้านสิ่งแวดล้อม

  การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจะช่วยชะลอการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและอุณหภูมิโลก ลดความรุนแรงของภัยธรรมชาติต่าง ๆ เช่น น้ำท่วม ภัยแล้ง หรือพายุ นอกจากนี้ การรักษาความสมดุลของระบบนิเวศยังช่วยส่งเสริมความหลากหลายทางชีวภาพและฟื้นฟูธรรมชาติที่ถูกทำลายไปอีกด้วย

• ด้านเศรษฐกิจ

  การเปลี่ยนผ่านสู่พลังงานสะอาดและเทคโนโลยีสีเขียว เปิดโอกาสให้โลกมีอุตสาหกรรมใหม่ๆ เกิดขึ้น เช่น การผลิตพลังงานแสงอาทิตย์ การสร้างยานยนต์ไฟฟ้า และการพัฒนาเทคโนโลยีเก็บคาร์บอน นอกจากนี้ยังช่วยดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศที่สนใจธุรกิจที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ลดความเสี่ยงทางธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับผลกระทบของโลกร้อน และช่วยลดต้นทุนในระยะยาวจากการจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ

• ด้านสังคม

  การมีสิ่งแวดล้อมที่สะอาดและอากาศบริสุทธิ์ส่งผลดีต่อสุขภาพของประชาชน ลดอุบัติการณ์โรคทางเดินหายใจและโรคที่เกี่ยวข้องกับมลพิษ นอกจากนี้ การเดินหน้าสู่ Net Zero ยังสร้างความตระหนักและความร่วมมือในระดับชุมชน ช่วยส่งเสริมการพัฒนาที่ยั่งยืนและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นสำหรับคนรุ่นปัจจุบันและอนาคต

ความสำคัญของเป้าหมาย Net Zero

เป้าหมาย Net Zero มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อโลกและมนุษยชาติ เพราะเป็นกุญแจสำคัญในการหยุดยั้งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงขึ้นเรื่อยๆ หากเราไม่สามารถควบคุมปริมาณก๊าซเรือนกระจกให้อยู่ในระดับสมดุลได้ โลกจะเผชิญกับภาวะโลกร้อนที่ส่งผลให้เกิดภัยธรรมชาติรุนแรง เช่น พายุ น้ำท่วม ภัยแล้ง และไฟป่าที่มากขึ้น รวมถึงผลกระทบต่อระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ นอกจากนี้ การตั้งเป้าหมาย Net Zero ยังช่วยผลักดันให้ภาคธุรกิจและสังคมเปลี่ยนแปลงไปสู่เศรษฐกิจที่ยั่งยืน โดยส่งเสริมการใช้พลังงานสะอาด ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และสร้างโอกาสในการพัฒนานวัตกรรมเทคโนโลยีสีเขียว ซึ่งช่วยลดความเสี่ยงทางเศรษฐกิจในระยะยาวและเพิ่มความมั่นคงของระบบพลังงาน

สำหรับประเทศไทย เป้าหมาย Net Zero ยังเป็นแนวทางสำคัญในการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals) และช่วยส่งเสริมภาพลักษณ์ประเทศในเวทีโลกในฐานะประเทศที่ใส่ใจสิ่งแวดล้อม พร้อมทั้งเปิดโอกาสการลงทุนจากต่างประเทศในธุรกิจสีเขียว ดังนั้น เป้าหมาย Net Zero คือจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการรักษาสมดุลระหว่างการพัฒนาเศรษฐกิจและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เพื่อสร้างโลกที่น่าอยู่สำหรับคนรุ่นนี้และคนรุ่นต่อไป

หนทางสู่ Net Zero Emissions ที่เป็นจริง

การบรรลุเป้าหมาย Net Zero Emissions ไม่ใช่เรื่องที่เกิดขึ้นได้ในชั่วข้ามคืน แต่ต้องอาศัยความร่วมมือจากทั้งภาครัฐ เอกชน และประชาชน โดยมีแนวทางสำคัญหลายประการที่สามารถนำไปสู่เป้าหมายนี้ได้จริง โดยเฉพาะการเปลี่ยนผ่านระบบพลังงาน ซึ่งเป็นแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจกรายใหญ่ที่สุด หนึ่งในแนวทางสำคัญที่จะช่วยให้โลกบรรลุเป้าหมาย Net Zero Emissions คือการเปลี่ยนมาใช้พลังงานหมุนเวียนแทนเชื้อเพลิงฟอสซิล เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ ลม น้ำ และชีวมวล เป็นแหล่งพลังงานสะอาดที่ไม่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกระหว่างการผลิตไฟฟ้า จึงช่วยลดการสะสมของคาร์บอนไดออกไซด์ในชั้นบรรยากาศ เนื่องจากการใช้พลังงานหมุนเวียนไม่เพียงช่วยลดผลกระทบจากภาวะโลกร้อน แต่ยังช่วยลดมลพิษทางอากาศ ส่งเสริมสุขภาพของประชาชน และลดการพึ่งพาพลังงานนำเข้าในระยะยาว หลายประเทศทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย จึงเริ่มลงทุนในโครงการพลังงานสะอาดอย่างจริงจังเพื่อเป็นก้าวสำคัญสู่อนาคตที่ยั่งยืน

ความแตกต่างระหว่าง Net Zero กับ Carbon Neutrality

แม้คำว่า Net Zero และ Carbon Neutrality จะถูกใช้แทนกันบ่อยครั้ง แต่ทั้งสองแนวคิดมีความหมายต่างกันในรายละเอียดสำคัญ คือ Carbon Neutrality หรือความเป็นกลางทางคาร์บอน หมายถึง การชดเชยการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) ที่เกิดขึ้นจากกิจกรรมใดกิจกรรมหนึ่ง ด้วยการลดหรือดูดกลับคาร์บอนในปริมาณเท่ากัน เช่น การปลูกต้นไม้ หรือซื้อคาร์บอนเครดิตเพื่อให้สุทธิแล้วไม่มีการเพิ่มก๊าซคาร์บอนในชั้นบรรยากาศ ในขณะที่ Net Zero Emissions หรือการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ คือเป้าหมายที่ครอบคลุมมากกว่า เพราะไม่ได้เน้นแค่ก๊าซ CO₂ เท่านั้น แต่รวมถึงก๊าซเรือนกระจกอื่นๆ เช่น มีเทน หรือไนตรัสออกไซด์ และไม่ใช่แค่การชดเชย แต่ยังรวมถึงการ “ลดการปล่อยให้เหลือน้อยที่สุด” ก่อนจะใช้วิธีดูดกลับเพื่อชดเชยส่วนที่ลดไม่ได้จริงๆ ซึ่งทั้งสองแนวคิดต่างมีบทบาทสำคัญในการแก้ปัญหาภาวะโลกร้อน แต่ Net Zero ถือเป็นเป้าหมายระยะยาวที่ยั่งยืนและครอบคลุมมากกว่า

สรุป

Net Zero เป้าหมายที่ไม่ใช่เพียงแค่การลดก๊าซเรือนกระจก แต่คือการพลิกโฉมระบบเศรษฐกิจ พลังงาน และสังคมให้ก้าวสู่ความยั่งยืน ในยุคที่โลกกำลังเผชิญภัยพิบัติจากการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศ เป้าหมาย Net Zero คือคำตอบที่ทุกภาคส่วนควรร่วมกันผลักดัน เพื่อให้โลกยังคงเป็นบ้านที่น่าอยู่สำหรับรุ่นต่อไป การมุ่งสู่ Net Zero Emissions จึงไม่ใช่แค่กระแสโลก แต่เป็นแนวทางสำคัญในการแก้ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างยั่งยืน โดยมีเป้าหมายลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกให้เหลือ "ศูนย์สุทธิ" ผ่านการใช้พลังงานสะอาด เทคโนโลยีที่มีประสิทธิภาพ และมาตรการชดเชยที่เหมาะสม แม้เส้นทางสู่ Net Zero จะเต็มไปด้วยความท้าทาย แต่ก็เป็นโอกาสในการพัฒนาเศรษฐกิจสีเขียว สร้างนวัตกรรมใหม่ๆ และยกระดับคุณภาพชีวิตของมนุษย์ในระยะยาว หากทุกภาคส่วนร่วมมือกัน ทั้งภาครัฐ ธุรกิจ และประชาชนทั่วไป เป้าหมายนี้สามารถเป็นจริงได้ และจะเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในการรักษาโลกใบนี้ให้คงอยู่สำหรับคนรุ่นต่อไป

Net Zero จากพลังงานสะอาดสู่การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์จาก GPSC

บริษัท โกลบอล เพาเวอร์ ซินเนอร์ยี่ จำกัด (มหาชน) หรือ (GPSC) ในฐานะผู้นำธุรกิจพลังงานของประเทศไทยเป็นหนึ่งในองค์กรที่มุ่งมั่นสนับสนุนเป้าหมาย Net Zero อย่างจริงจัง เราได้ตระหนักถึงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศอย่างรอบคอบ ไม่ว่าจะเป็นภัยพิบัติจากพายุ น้ำท่วม ความแห้งแล้ง หรือการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำทะเล ซึ่งล้วนส่งผลต่อความต่อเนื่องในการดำเนินธุรกิจและความมั่นคงของระบบพลังงาน บริษัทฯ จึงได้กำหนด กลยุทธ์ด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เพื่อเดินหน้าสู่เป้าหมาย Net Zero อย่างชัดเจน โดย GPSC วางเป้าหมายสำคัญไว้ 2 ระยะ ได้แก่

• ความเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutrality) ภายในปี 2593
• การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Emissions) ภายในปี 2603

เพื่อบรรลุเป้าหมายดังกล่าว บริษัทฯ ดำเนินการตาม 4 แผนปฏิบัติการหลัก (Key Action Plans) ดังนี้

1. ลดการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล (Reduce Fossil Fuel Usage)
   • ปรับปรุงประสิทธิภาพของโรงไฟฟ้าและระบบภายใน
   • ลดการใช้พลังงานที่ปล่อยคาร์บอนสูง
   • เพิ่มสัดส่วนพลังงานหมุนเวียนภายในองค์กร
2. เพิ่มกำลังการผลิตจากพลังงานหมุนเวียน (Grow Renewables)
   • เลิกใช้โรงไฟฟ้าถ่านหินตามอายุการใช้งาน
   • ลงทุนสร้างโรงไฟฟ้าใหม่จากพลังงานแสงอาทิตย์ ลม และชีวมวล
   • พัฒนาพลังงานทางเลือกใหม่ เช่น ไฮโดรเจนสีเขียว และ CCS (เทคโนโลยีดักจับและกักเก็บคาร์บอน)
3. พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานรองรับพลังงานสะอาด (Enhance Infrastructure)
   • ใช้เทคโนโลยีดักจับและกักเก็บคาร์บอนในโรงไฟฟ้าไฮโดรเจนและก๊าซธรรมชาติ
   • ปรับปรุงระบบผลิตไฟฟ้าให้รองรับ Net Zero ได้ในระยะยาว
4. การซื้อขายและชดเชยคาร์บอน (Trading & Offset)
   • ดำเนินโครงการปลูกป่าและดูดซับคาร์บอนจากธรรมชาติ
   • ซื้อขาย Renewable Energy Certificates (RECs) และ Carbon Credits
   • ใช้ระบบ Internal Carbon Pricing เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจลงทุนในเทคโนโลยีคาร์บอนต่ำ

นอกจากนี้ GPSC ยังให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของพนักงานและการสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่ใส่ใจต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การอบรมความรู้ด้าน Net Zero การส่งเสริมการประหยัดพลังงาน และการมีส่วนร่วมในการประเมินความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศควบคู่กันไปด้วย ทั้งหมดนี้คือการขับเคลื่อนตามพันธกิจของ GPSC ในการเป็นผู้นำพลังงานสะอาดของไทย พร้อมตอบสนองต่อเป้าหมายระดับโลกด้าน Net Zero Emissions อย่างแท้จริง โดยยังคงรักษาความมั่นคงทางพลังงานให้กับประเทศในระยะยาวในฐานะผู้นำด้านธุรกิจพลังงานแถวหน้าของประเทศไทย

GPSC ไม่เพียงแค่กำหนดเป้าหมายระยะยาวด้าน Net Zero Emissions แต่ยังเร่งดำเนินโครงการต่างๆ อย่างเป็นรูปธรรมในทุกมิติของธุรกิจ โดยเฉพาะในพื้นที่ยุทธศาสตร์อย่าง นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด ด้วยการจัดการพลังงานให้มีเสถียรภาพควบคู่ไปกับการลดก๊าซเรือนกระจก ไม่ว่าจะเป็นการดำเนินงานตามความร่วมมือกับลูกค้า เพื่อการผลิตและการจัดส่งไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพและเสถียรภาพสูง การกักเก็บพลังงานไฟฟ้าที่ผลิตจากพลังงานหมุนเวียน เพื่อนำมาใช้มาใช้ช่วงที่มีความต้องการสูง และการกักเก็บพลังงานความร้อน เพื่อนำมาใช้หรือแปลงเป็นพลังงานงานไฟฟ้าได้ตามต้องการ พร้อมเดินหน้าสู่เป้าหมาย Net Zero ในปี 2560 และอนาคตพลังงานที่ยั่งยืน

Share this News: